Artikelen Oppervlaktetechnieken september 2009

Blikopener
Toekomstkoe loeit als nooit tevoren

De toekomstkoe, wie kent haar níét? Voor de oppervlaktetechniek, althans delen van dit gevarieerde werkveld, groeien de perspectieven tot in de regenboog. Onderaan die kleurenpracht staat volgens onze voorzitter geen pot goud, lazen we in augustus op pagina 49. Volgens mij spiegelt dat edelmetaal ons juist de toekomst voor! De oppervlaktetechniek biedt namelijk precies wat deze eeuw nodig is. Voordat ik zwaar ga dippen en zure melk serveer, even een blije opsomming: 

1) De overheid gaat naar eigen zeggen ‘duurzaam inkopen’. Dat is mooi, want levensduurverlenging van infrastructuur past daar goed in, zeker superrobuuste systemen zoals metalliseren en de modernere – wel iets duurdere – coatings van de laatste tijd. Robuust conserveren spaart tussentijds onderhoud uit, spaart daarmee het milieu en is op termijn zelfs voordeliger, zeker als je de files door wegafzettingen meerekent. Maar het congres over Duurzaam Inkopen bracht de vele obstakels aan het licht, waardoor de doelstelling van 100% voor de Rijksoverheid in 2010 en 75% voor Provincies en Waterschappen nog wel wat verder weg lijkt.
2) In Duitsland is de elektronicabranche tempobepalend geworden voor schone energie (en niet de sector fossiele energie). Als je breedbeeldtelevisies kunt maken, sta je al met één been in de zonneceltechnologie. Galvanotechniek marcheert dus op een weg naar een toekomst waar de fossiele sector geen been in zag. Dankzij de langjarig gegarandeerde teruglevergoeding voor groene stroom is de zonnecelsector bovendien een enorme groeimarkt.
3) Het galvanocongres Ulmer Gespräch, waar ik helaas niet bij kon zijn, besprak dit voorjaar de mogelijkheden van nanotechnologie in de galvanotechniek. Wat kan er toch veel, tegenwoordig!
4) Eindelijk gaat die Time to Market van coatings eens omlaag, zodat de verftechnologie in een stroomversnelling kan komen. Een droomversnelling! Op een internationaal speelveld is dat noodzakelijk, binnen Europa nog meer vanwege de vele arbo- en milieuvereisten. Een mogelijkheid hiertoe is een High Throughput-installatie die deze maand nota bene in Amsterdam komt, beschikbaar voor iedere lakleverancier of groep spuiterijen die snel tot een nieuwe formulering wil komen.

Dan de zuredipversie van bovenstaande:
1) Ik heb een serie over Duurzaam Inkopen in voorbereiding, waar enerzijds de mogelijkheden en de buitenkans voor crisisbestrijding naar voren komen, maar anderzijds wat bange voorvermoedens. Duurzaamheid zou namelijk mede door overheidsmanagers en inkopers gerealiseerd moeten worden. Twee ambten waar ik weinig overzicht of langetermijnvisie van verwacht, eerder technofobe kortetermijnacties en administratieve schijnsuccesjes. Zeker als het jobhopppers zijn, wat omwille van de afwisseling zelfs aangemoedigd wordt onder de noemer job rotating.
2) In datzelfde Duitsland wordt alarm geslagen over de kredietkrapte, waardoor de windmolenindustrie vertragingen oploopt. Landen die in de jaren negentig de juiste weg in sloegen, dus niet alleen fundamenteel onderzoek maar wisselwerking met de maakindustrie en aanmoedigen van effectieve marktvraag, plus plaatsing van referenties, hebben er nu export en werkgelegenheid van. Omdat Nederland toen niet begreep dat je geen kenniseconomie hebt zonder maakindustrie, moet windland Nederland nu veel importeren op een werkveld waar we koploper in waren. Hoewel we wel de funderingen leveren voor windparken in zee, dat wél dan. Maar geen krediet betekent stagnatie, ook in landen die hun hersens aan hadden staan toen de juiste beslissingen genomen moesten worden. Waar zijn banken als je ze nodig hebt?
3) Ja, er kan een hoop. Maar weten architecten en industrieel ontwerpers dat al? We hadden wat leuke gastcolleges in het augustusnummer, maar oppervlaktetechniek is geen hoofdvak in de opleidingen waar de beslissers opgeleid worden. Sterker nog: we hebben zélf amper een opleidingsinfrastructuur op het niveau waar de contacten onderhouden worden met opdrachtgevers.
4) Sneller je technologie tot een marktgereed product uitontwikkelen, dat willen we allemáál! Maar die toekomstkoe struikelt dan misschien over de langeduurtesten die nodig zijn, waarbij versnelde corrosietesten nog steeds de voorspellende waarde missen. TNO had er iets op bedacht, maar of dat in normen terug gaat komen…En of Nederland zijn vooraanstaande positie op verfgebied nog kan heroveren…

Mijn taak is om pagina 3 een optimistische toon te geven. Nou: de Dag van de Oppervlaktetechnologie van 12 november mag van mij een aaneenschakeling van nuttige eenentwintigste-eeuwse oplossingen zijn voor de vragen waar we voor staan. Het aardige is: de Nederlandse industrie kan dat leveren. En ondertussen aan de hele ‘maatschappelijke ladder’ van (poging tot) VMBO-diploma tot en met ingenieur de werkgelegenheid en weekinvulling geven die ook nog eens koopkracht in de markt brengt. En die mensen economisch actief en maatschappelijk betrokken houdt. Want als bankiers en inkoopmanagers de economie moeten aanzwengelen en op koers brengen… Laten we maar van eigen kracht uitgaan!

Edward Uittenbroek
Eindredacteur
Oppervlaktetechnieken