• DGO-Oberflächentage brengen techniek en technologie bij elkaar
• Behoud van veiligheid en functie vergt materialenkennis
• Wie de jeugd heeft…
• Afstandsleren met Vincentz Network Internetcursus
• Corrosiespecialist ziet het verband
• Europa en Oppervlaktebehandeling I

Van de redactie
Het recht van de domste

In Farbe & Lack van oktober 2003 werd gesteld dat het gebrek aan opgeleid personeel vooral een probleem van het MKB is. Nou valt ruim 95% van de Nederlandse bedrijven onder de EU definitie van MKB, maar de boodschap in het interview met de voorzitters van de Verband der deutschen Lackindustrie en Verband des Ingenieure des Lack- und Farbenfaches sprak toch boekdelen.
Geen schoolboeken in dit geval, want in de Duitse lakindustrie komt men al 300 gekwalificeerde medewerkers tekort, waarvan eenzesde bestaat uit laboratoriummedewerkers voor technologische ontwikkeling. We laten de term “Kenniseconomie” hier maar even niet vallen. Dat zaait maar onrust.
Gesteld werd onder meer dat de grotere firma’s tenminste de posten bezet hebben, hoewel niet altijd met een 100% toegesneden vooropleiding. De kleinere bedrijven hebben vaker te maken met het geheel en al open staan van een te vervullen taak.

Maar is ook dit niet uiteindelijk vooral het probleem voor de grote lak- en chemicaliënleveranciers? Hoe meer er mis gaat met oppervlaktebehandeling, hoe meer men naar alternatieve materialen zoals beton en onbehandeld kunststof uitwijkt, toch? Het kennisniveau van de applicatieafdelingen en loonbedrijven is dus van levensbelang voor de gehele toeleveringsketen in de materiaalverduurzaming en -modificatie…

Een voorbeeld dat in de Nederlandse situatie denkbaar is, zou kunnen zijn dat er bij een lak- of chemicaliënleverancier weliswaar voldoende verkopers rondrijden, maar dat zij allen hun ruggenspraak moeten houden met een enkele technische expert die de organisatie nog rest. Die dan dus steeds alwetender moet zijn. En die zijn schaarse tijd in toenemende mate kwijtraakt aan schade achteraf, in plaats van aan ondersteuning vooraf. Qua personeelsverloop is dit vergelijkbaar met een lasser die –als enige in het bedrijf– exotische legeringen kan verwerken, maar die tegen zijn pensioenleeftijd aan zit. Als er niemand gevonden kan worden aan wie hij de bijbehorende kneepjes kan leren, verliest het bedrijf een heel afzetsegment… Dit voorbeeld werd op een congres over roestvast staal opgebracht.

De Verband der Deutsche Lackindustrie heeft een handboek met tips samengesteld voor de leden, om te helpen aan geschikt personeel te komen. Ook is een vacaturebank op internet ingericht. De vereniging voor lakingenieurs heeft dit voorjaar samen met het Deutsches Lackinstitut en het Fonds der Chemische Industrie onderwijsmateriaal naar 13.000 docenten gestuurd. In Nederland zijn er initiatieven vanuit de chemische industrie, en houdt het jongeren- en technieknetwerk Jet Net soms een kennismakingsles Laktechniek op middelbare scholen. Vakblad Oppervlaktetechnieken leverde eens een artikel over camouflagecoatings aan het techniekdocentenblad Terugkoppeling. Vergeet ik nog iets? Of is dat alles???

Het belang van opleiding gaat niet alleen de individuele bedrijven aan. In Polymers Paint Colour Journal van september 2003 schreef een voormalige algemeen secretaris van Radtech Europe, het innovatienetwerk voor stralingshardende coatings, een artikel onder de titel Talent in Transition. Een waardevolle opmerking van de auteur, Andrew Milton-Thompson van een Londense headhunter gespecialiseerd in topfuncties in de coatingmarkt, betrof de betekenis van technologische en technische kennis. Waren coatingontwikkelaars vroeger vooral uit op een technologische voorsprong ten opzichte van hun concurrenten, tegenwoordig zijn ze in toenemende mate afhankelijk van het kennisniveau en de uitvoerende vaardigheden van hun afnemers. Die bepaalt in sterke mate hoe het coatingproduct zich in het veld bewijst, en in hoeverre de uitvoerders groeien (en dus steeds meer lak en voorbehandelingsmiddelen zullen gaan verwerken). Of dat opdrachtgevers uitwijken naar alternatieven voor lak-op-staal, zoals beton, verduurzaamd hout of vezelversterkt kunststof. Een gedegen vaardigheden- en kennisniveau bij uitvoerders is zo in het belang van de gehele branche. De leveranciers van voorbehandelings- en deklaagchemie (organisch zowel als metallisch) hebben dus een groot belang bij het in stand houden van de opleidingsinfrastructuur.

Met de teloorgang van de deeltijdopleiding Beschermingstechniek, waarvan schrijver dezes de laatste jaargang afstudeerders is, en het succes van de Duitse beroepsopleiding Verfahrensmechaniker Beschichtungstechnik (sinds 1999 al 600 afstudeerders en een groeiende belangstelling vanuit de industrie) staat ons het nodige te doen. Het kan niet bij een jaarlijks Thema Beroepsopleidingen van het vakblad blijven!

Edward Uittenbroek,
eindredacteur