Bij houtbescherming spelen meer zaken een rol, dan alleen de zonneschijn die de lak zou kunnen aantasten bij een verkeerde lakselectie. Minder frisse zaken.
Gezinnen scheiden vocht af. Niet alleen lichaamsdampen waar ik hier wijselijk niet op in ga; ook allerlei kookluchtjes en geurige potjes thee en koppen soep doen het vochtgehalte dreigend oplopen. Warme lucht kan veel meer vocht bevatten dan koude, dus in de overgangszone van verwarmd binnenvertrek naar buitenlucht, de wanden, zal er een condensatierisico zijn. Aan de gezinsdampen worden dan schimmels, houtrot en ander biotopisch ongerief toegevoegd. Fris is anders, maar ik had in de openingszinnen al gewaarschuwd dat het weer een zware zit wordt, deze Voorzet.
Voor ventilatie van gebouwen wordt als vuistregel meestal tussen de 15 en 30 kubieke meter per bewoner gemikt (voor precisie grijpen we naar de normen, in dit geval NEN 1087: 2001, zie www.NEN.nl). Aangezien we sinds de Nationale Kierenjacht van de jaren zeventig elke natuurlijke ventilatie met dubbelzijdige kit of zelfschuimend schuim hebben dichtgePURd, is het waterdampdrukverschil tussen binnen en buiten navenant groter.
Het is de sport, niet meer bewonersvocht het hout te laten binnendringen, dan er aan de buitenzijde “uitgeademd” kan worden. Anders hoopt er zich teveel vocht op in het hout, vooral ‘s winters. Een simpele vertaling naar de technische praktijk is “binnen een dichter systeem aanbrengen dan buiten”, uitgedrukt in de diffusieweerstand. Daarvoor is de Sdwaarde (of μ-waarde, men zegge “mu-waarde”) bedacht, die aangeeft hoeveel lastiger het is voor vocht om door verf heen te komen, vergeleken met de lucht zelf. Ter illustratie: als voor een oplosmidelhoudende lak de diffusieweerstand bijvoorbeeld een factor dertigduizend is, is het voor waterdamp net zo moeilijk om een millimeter lak te doorkruisen, als dertig meter lucht. Als voor een beits een Sd-waarde van 15 of 20 geldt (X 1.000), is die dus iets doorlatender. Een watergedragen lak kan nog sterker vochtdoorlatend zijn; er is verschil tussen beitsverven en impregneerbeitsen, enzovoort.
Enerzijds is dit makkelijker gezegd dan toegepast. Doordat men het buitenwerk in de loop der tijd vaker bijwerkt, zal daar de laagdikte inmiddels veel groter zijn dan binnen. Anderzijds valt het wel weer mee, want de meeste vochtproblemen ontstaan niet door verschillen in waterdampdoorlatendheid, maar door indringing van water. Bij open verbindingen zoals aansluitingen van dorpels en stijlen, aansluiting op het glaswerk of de gevel.
Maar desondanks: dit alles betekent, dat voor de buitenbescherming het aanbrengen van het juiste verfsysteem aan de binnenkant eigenlijk net zo belangrijk is. Sterker nog: als de binnenzijde niet de juiste, hogere diffusieweerstand heeft, wordt de lak er aan de buitenzijde misschien wel afgedrukt!
Mag ik een voorzet geven?
Als u de buitenzijde gedaan heeft en dan de schuld krijgt van afbladderen of blaarvorming, is het te laat om een systematische totaalbenadering voor te stellen. Beter is het, vooraf al de klant erop te wijzen, in plaats van opdrachtgetrouw de volgende laag erop te zetten. Wederom:
Toon expertise en vergroot daarmee zowel de opdracht als de klanttevredenheid!
Edward Uittenbroek
Bron: Schildersvakkrant, september 2006