De mooiste voorbeelden die ik kan geven in lessituaties, zijn de fouten die ik vroeger zelf gemaakt heb op de spuiterij, of bijna-zeperds waaraan we ontsnapten. Dat was dan vaak door onjuiste opdrachtomschrijvingen, en onvoldoende klantbegeleiding doordat we niet dóórvroegen naar de werkelijke belasting waaraan het materiaal blootgesteld zou gaan worden. Het is zelfs zó bar, dat ik voor een Duitse uitgever de fouten mag herhalen maar nu met een camera erbij, voor een verklarend fotogidsje. Zo haal je nog eens voordeel uit eerdere brokken. Van je fouten kun je leren. En als de lezer die dat boekje gekocht heeft, kan leren van andermans fouten, heeft die wel de voordelen maar niet de nadelen. Er is ook al een versie voor metaalconservering en voor autospuiters.

De laatste jaren hoor je steeds meer over het opleiden omwille van vaardigheden, in plaats van omwille van kennis. Dat heet dan met een duur woord ‘competentiegericht’. Waarbij de folders van onderwijsinstellingen wel eens vooruit blijken te lopen op de werkwijze die de docenten al zouden moeten hebben, zo ontdekte ik bij een congres ‘Toetsen in het Hoger Onderwijs’. Dat bezocht ik om erachter te komen hoe je eigenlijk moet toetsen op hbo-niveau. De onderzoekster had echter ontdekt dat hbo’s dat ook niet weten (???).
En hoe toets je op praktisch werkvloerniveau of iemand goed is in zijn werk? Ik zou dan eerst aan een practicum denken, trouwens zowel voor de opleidingsmethode als voor de toetsmethode.

Mag je ook op basis van een Erkenning van Verworven Competenties ergens een eindtoets doen, dus zonder cursus maar met vrijstellingen? Het is maar een vraagje; EVC is helemaal in opkomst. Maar dat is dan wel op basis van een elders gehaalde opleidingskwalificatie.

Er was enkele jaren geleden nog het Milieucertificaat. Waarvan een deel van de werkgevers zei dat het hem zijn schaarse personeel zou kosten als er een paar zouden zakken voor dit verplichte Bewijs van Goed gedrag voor je “werkplekproperheid”. Een ander deel vond het gemorst geld, vervlogen moeite en weggegooide tijd. Je spulletje schoon houden, dat is te simpel voor woorden en te normaal voor daden.

Pas las ik over een ervaringscertificaat. Dan hoef je dus helemáál geen cursus of toets meer te volgen. Dat is minder simplistisch dan het lijkt: voor een bepaald persoonscertificaat in metalliseren moest je ook steeds ervaringsuren kunnen opvoeren, om het zijn geldigheid te laten behouden.

Uiteindelijk gaat het erom dat je aantoonbaar maakt wat je waard bent. Hoeven we nu niets meer bij te leren?

Mag ik een voorzet geven?

Met alle veranderingen in de laktechniek, en bovendien de verschuiving van de bewijslast en aansprakelijkheid richting uitvoerders, wordt het steeds belangrijker niet een papiertje te scoren maar vooraf technische mogelijkheden en beperkingen in te kunnen schatten. Dus er is veel parate kennis is vereist over lakken, ondergronden, aanbrengmethoden en belastingscategorieën. En het combineren ervan in goed advies en goede uitvoering. Anders kun je er alleen nog maar fotoreportages over maken zodat anderen ervan kunnen leren.

Edward Uittenbroek

Bron: Schildersvakkrant, mei 2008