De HandelsCourant bracht in november 2009 als speciale bijlage de eerste Oppervlaktewijzer uit. Coating Kennis Transfer mocht het inleidende overzichtsartikel aanleveren, evenals enkele leerzame referenties:
Topsport Oppervlaktetechniek
p. 6-25
Alles wat bestaat heeft een oppervlak: een grensvlak met zijn (materiaal)omgeving. Op dit grensvlak liggen eindeloos veel mogelijkheden om tot functionaliteit en andere waardecreatie te komen. In de regel wordt een zestal hoofdfuncties van oppervlaktetechnieken aangehouden: ze zijn decoratief, beschermend, functioneel, bruikbaar als reparatiemethode of als maakproces. Onder functioneel wordt verstaan dat de deklaag van zichzelf ook een functie heeft en dus niet alleen bijdraagt aan de levensduur of het uiterlijk van het object, bijvoorbeeld aangroeiwerende coatings (antifoulings) onder schepen.
De coatingindustrie innoveert voortdurend in technisch en milieukundig opzicht, om aan andere vakgebieden te leveren wat daar nodig is. Deze “enabling technology” wordt onder meer gevonden in chromaatvrije luchtvaartcoatings, zelfherstellende coatings en smart coatings, zoals de brandvertragende coating die opschuimt tot vele malen de oorspronkelijke dikte bij grote verhitting. Relatief nieuw is de toepassing van nanotechnologie. Nanodeeltjes, tussen moleculen en atomen in, hebben een enorm grensvlak per gram materiaal en lenen zich dus bij uitstek voor grote dichtheid van nieuwe coatings.
Oppervlaktetechniek is een buitengewoon groot vakgebied, waarin het vaak gaat om systeemvraagstukken. Oppervlaktebehandelaars spelen daarin een belangrijke rol, zeker als ze ook in de ontwerp- en realisatiefase worden betrokken. Door degelijke conservering kan veel op maatschappelijke kosten worden bespaard. Zo telt Nederland voor ruim 200 miljard aan installaties, die zonder oppervlaktetechniek (door materiaaldegradatie) niet herbouwd zouden kunnen worden of buiten gebruik zouden raken.
De metaalsector is aan herwaardering toe sinds “Cradle to Cradle” ingang vond: het in kringloop houden van materialen en ze gescheiden houden van biologische kringlopen, door direct hergebruik of recyclage. Om al deze redenen mag het functionaliseren, verduurzamen en verfraaien van materiaal(oppervlak) topsport heten.
Markt vol perspectief voor wie berekenend te werk gaan
p. 39-41
In dit interview met Jeroen Heerink, bestuurslid van de VOM en directeur van ontwerp- en installatiebedrijf van lakstraten Emotech, wordt onderstreept dat het lidmaatschap van een vakvereniging als de VOM belangrijk is, zeker in een technische branche die nog steeds onderschat wordt. Opdrachtgevers besparen soms op essentiële oppervlaktebehandelingen: “Er wordt dus gekort op dweilkosten terwijl de kraan open blijft staan.” De VOM is belangrijk voor het verbeteren van de beeldvorming en het wegnemen van de illusie dat goede conservering te duur of onnodig zou zijn. In de huidige kenniseconomie wordt kennis weliswaar transparanter, maar ook talrijker en dus onoverzichtelijker. Daardoor dreigt het totaal uit het oog te worden verloren. In het overstijgen van de deelgebiedjes kan de VOM als koepel een essentiële rol vervullen.
Poedercoaten en toch geld verdienen
door Tosca Visser
p. 45-47
Eindredacteur van vakblad Oppervlaktetechnieken Edward Uittenbroek heeft alles wat bepalend is voor het procestechnische en markteconomische succes van een poedercoatbedrijf in vijf workshoppakketten ondergebracht. Onder de noemer “OptimaalPoedercoaten” biedt hij medewerkers inzicht in hun eigen bedrijf en de sector, in themablokken van steeds drie sessies: onderwijs over de stand der techniek, de interactieve bespreking hiervan met vloermedewekers en een “derde helft” met leidinggevenden om tot verbetertrajecten te komen. Met dit Bedrijfs Opleidings Plan kan het kennisniveau van de medewerkers in kaart worden gebracht en krijgt de leiding handvatten voor een efficiëntere bedrijfsvoering aangereikt.
Veelzijdige coater benut de crisis
p. 49-55
Terwijl de economie en daarmee een groot deel van de maakindustrie met krimpcijfers te maken heeft, investeert een Friese looncoater onverstoorbaar door. Een grote veerkracht en nuchtere langetermijnvisie zijn kenmerkend voor familiebedrijven, en dat blijkt eens te meer in het Friese Jirnsum. Maar als daar dan een poedercoatinstallatie bij komt, terwijl er al een vrij groot aanbod van is in de loonlakwereld, wordt het tijd om eens polshoogte te nemen.
Limburgs familiebedrijf Giessen waagt zich ondanks crisis aan poedercoaten van MDF
p. 56-59
Portret van het Zuid-Limburgse straal- en coatingbedrijf Giessen en zijn jonge directeur. Stralen en poedercoaten zijn de kernactiviteiten van het familiebedrijf, dat onlangs een nieuw pand te Heerlen in gebruik nam, waarvoor Sybrandy in Amersfoort de geavanceerde straalhallen leverde. Giessen paste nog tijdens de bouw een nieuwe lijn voor poedercoaten van MDF in het ontwerp. Een opmerkelijke investering in deze onzekere crisistijden, maar wel kenmerkend voor de bedrijfscultuur: “We pakken alles aan. (…) Hoeveel hout en MDF worden niet op elke kilo staal gebruikt?”
Nieuwe innovatie op de Veluwe
p. 61-65
Waayenberg Coatings B.V. in Barneveld lijkt een alledaagse staalconserveerder, maar heeft een luisterend oor voor techniek en creatieve geest voor vernieuwing. Zo verwarmt het bedrijf zijn procesvloeistof met restwarmte uit de moffeloven en bespaart daarmee energie. Met een uitgekiend werpstraalprocedé wint men enorm aan productiecapaciteit. Een supercompacte voorbehandelingslijn bestaat uit een kettingbaan die een traverse met de opgehangen werkstukken steeds één positie zijwaarts doorschuift, waarbij gedurende een aantal minuten een zeil met sproeileidingen omhoog wordt getrokken. Wat bijdraagt aan een egaal straalbeeld, is de buffer waarin het grit wordt voorgemengd.
Opmerkelijk is ook dat Waayenberg werkstukken droogt met een “donkerstraler”: een warmtestraler die energetisch veel gunstiger is dan de meer gangbare heteluchtstoof. Ook
gebruikt het bedrijf roest (nota bene!) voor zijn waterzuivering. In een afvalwaterbuffertank hangen metalen platen die met opgebrachte spanning tot een versneld corrosieproces worden gebracht, waarna de roestdeeltjes voor een versneld uitvlokken van de opgeloste metalen zorgen.
Visie op stralende toekomst van klanten
p. 66-69
Sybrandy Straalinstallaties in Amersfoort is een typisch “maakbedrijf” dat gespecialiseerd is in ontwerp, productie, assemblage, plaatsing en integratie van alle denkbare straalinstallaties: van de kleinste systemen voor het stralen van micro-electronica tot de bouw en inrichting van complete straalhallen. Het bedrijf speelt in op marktontwikkelingen die het zelf mede in gang heeft gezet. Daarbij valt te denken aan de toenemende vraag naar volautomatische grittransportsystemen, robotisering van het straalproces en de toepassing van duurzaam straalmiddel (zoals RVS-grit) in nieuwe straalinstallaties. Sybrandy heeft tevens systemen ontwikkeld voor een uitgekiend energiebeheer, dankzij de plaatsing van frequentieregelaars op afzuifginstallaties en ventilatoren.